Chemsex, thuật ngữ kết hợp giữa “chemical” (hóa chất) và “sex” (quan hệ tình dục), là một hiện tượng đang gia tăng ở nhiều quốc gia, đặc biệt là trong cộng đồng nam giới có quan hệ tình dục đồng giới (MSM – men who have sex with men). Hiện tượng này liên quan đến việc sử dụng các chất kích thích trong các buổi tiệc tình dục kéo dài, nhằm tăng cường khoái cảm, kéo dài thời gian quan hệ, và giảm ức chế. Tuy nhiên, việc sử dụng các chất này không chỉ gây nghiện mà còn dẫn đến nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe thể chất và tinh thần.
1. Chemsex là gì?
1.1. Định nghĩa Chemsex
Chemsex được định nghĩa là hành vi sử dụng các chất kích thích hoặc ma túy trong quá trình quan hệ tình dục nhằm kéo dài và tăng cường khoái cảm tình dục. Các buổi chemsex thường diễn ra trong không gian riêng tư như căn hộ hoặc khách sạn, và có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Theo một nghiên cứu của Lancet HIV, Chemsex phổ biến trong cộng đồng MSM tại nhiều quốc gia, đặc biệt là ở các thành phố lớn như London, New York, và Sydney.
1.2. Các chất thường được sử dụng trong Chemsex
Có ba loại chất chính thường được sử dụng trong chemsex:
- Methamphetamine (Crystal Meth): Đây là một chất kích thích mạnh, gây tăng nhịp tim, tỉnh táo và hưng phấn cực độ. Methamphetamine có thể làm giảm cảm giác đói và mệt mỏi, giúp kéo dài thời gian quan hệ tình dục. Tuy nhiên, nó cũng gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như lo âu, ảo giác, và nghiện nặng.
- Gamma-hydroxybutyrate (GHB) và gamma-butyrolactone (GBL): GHB và GBL là các chất gây ức chế hệ thần kinh trung ương, có tác dụng làm giảm lo âu, tăng sự tự tin và tăng khoái cảm tình dục. Tuy nhiên, liều lượng nhỏ hơn liều an toàn của chúng có thể gây hôn mê, ngộ độc, thậm chí tử vong.
- Mephedrone (Meow Meow): Mephedrone là một chất kích thích có tác dụng tương tự như cocaine và MDMA, tạo cảm giác hưng phấn, tăng cường sự gần gũi và hưng phấn tình dục. Tuy nhiên, nó cũng có thể gây loạn nhịp tim, tăng huyết áp, và các vấn đề về tâm thần như hoang tưởng và lo âu .
Các chất khác như cocaine, MDMA (ecstasy), ketamine, và các loại poppers (alkyl nitrites) cũng được sử dụng trong một số trường hợp, nhưng không phổ biến bằng ba chất trên trong các buổi chemsex.
2. Tác động của Chemsex đến sức khỏe
2.1. Nguy cơ lây nhiễm HIV và các nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs)
Một trong những nguy cơ lớn nhất của chemsex là gia tăng nguy cơ lây nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) như giang mai, lậu, và chlamydia. Các chất kích thích trong chemsex thường khiến người tham gia có xu hướng bỏ qua các biện pháp bảo vệ như sử dụng bao cao su, làm tăng khả năng lây truyền các bệnh này.
Theo một nghiên cứu của Lancet HIV năm 2023, những người tham gia chemsex có nguy cơ lây nhiễm HIV cao gấp 5 lần so với những người không tham gia . Nguyên nhân là do trong trạng thái phê thuốc, người tham gia có thể có nhiều bạn tình, kéo dài thời gian quan hệ và không sử dụng bao cao su.
2.2. Tác động tâm thần
Chemsex có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe tâm thần, bao gồm lo âu, trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, và hoang tưởng. Những người sử dụng các chất kích thích như methamphetamine và mephedrone thường trải qua cảm giác phấn khích tột độ trong thời gian ngắn, nhưng sau đó là giai đoạn “crash” (sụp đổ) với các triệu chứng trầm cảm, lo âu, và mệt mỏi kéo dài.
Một nghiên cứu được đăng trên BMJ chỉ ra rằng khoảng 40% người tham gia chemsex trải qua các vấn đề tâm thần nặng nề sau khi kết thúc buổi tiệc. Tình trạng này có thể dẫn đến hành vi tự hủy hoại, thậm chí tự tử nếu không được hỗ trợ kịp thời .
2.3. Nghiện chất
Một trong những hệ quả nghiêm trọng nhất của chemsex là nguy cơ nghiện chất. Các chất kích thích như methamphetamine và GHB có tiềm năng gây nghiện rất cao. Nghiện chất có thể dẫn đến mất kiểm soát hành vi, phá hủy mối quan hệ, mất việc làm, và những hậu quả xã hội khác.
Theo WHO, nghiện các chất được sử dụng trong chemsex đòi hỏi sự can thiệp của các chương trình điều trị nghiện chất, bao gồm cả hỗ trợ tâm lý và liệu pháp thay thế. Tuy nhiên, việc tiếp cận các dịch vụ này có thể gặp khó khăn do sự kỳ thị và thiếu thông tin .
2.4. Nguy cơ ngộ độc và tử vong
Chemsex liên quan đến việc sử dụng nhiều loại chất cùng lúc, điều này làm tăng nguy cơ ngộ độc và các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. GHB và GBL đặc biệt nguy hiểm vì khoảng cách giữa liều an toàn và liều gây ngộ độc là rất nhỏ. Ngộ độc GHB/GBL có thể dẫn đến hôn mê, suy hô hấp và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Theo một báo cáo từ BMJ, số ca tử vong liên quan đến chemsex đã tăng đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt là do ngộ độc GHB/GBL. Báo cáo này cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc giáo dục và cảnh báo về những nguy cơ của chemsex đối với cộng đồng .
3. Sự gia tăng của Chemsex trong cộng đồng MSM
3.1. Lý do phổ biến Chemsex trong cộng đồng MSM
Chemsex được ghi nhận là phổ biến nhất trong cộng đồng MSM vì nhiều lý do. Trước tiên, việc sử dụng chất kích thích giúp giảm lo âu và sự tự ti liên quan đến quan hệ tình dục đồng giới, đặc biệt là trong các bối cảnh xã hội nơi sự kỳ thị vẫn còn mạnh mẽ. Ngoài ra, chemsex thường được tổ chức trong môi trường an toàn, riêng tư, nơi mà người tham gia cảm thấy thoải mái thể hiện bản thân mà không sợ bị phán xét.
Một nghiên cứu từ Lancet HIV cho thấy rằng khoảng 30% MSM tại London đã tham gia chemsex ít nhất một lần trong đời. Con số này cao hơn nhiều so với các nhóm khác trong xã hội, cho thấy sự đặc thù của hiện tượng này trong cộng đồng MSM .
3.2. Tác động xã hội và cá nhân
Chemsex không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động sâu sắc đến cuộc sống cá nhân và xã hội của người tham gia. Nhiều người rơi vào vòng xoáy nghiện chất và chemsex, dẫn đến sự cô lập, mất mối quan hệ với gia đình và bạn bè, và khó khăn trong việc duy trì cuộc sống bình thường.
Theo một nghiên cứu của BMJ, những người tham gia chemsex thường phải đối mặt với sự kỳ thị kép – vừa vì là người đồng tính, vừa vì liên quan đến việc sử dụng ma túy. Sự kỳ thị này không chỉ đến từ xã hội mà còn từ chính cộng đồng đồng tính, làm tăng cảm giác cô đơn và tuyệt vọng của người trong cuộc .
4. Giải pháp và can thiệp
4.1. Giáo dục và nâng cao nhận thức
Giáo dục và nâng cao nhận thức về chemsex là một trong những bước quan trọng nhất để giảm thiểu nguy cơ. Các tổ chức y tế cần cung cấp thông tin rõ ràng về các nguy cơ của chemsex, bao gồm lây nhiễm HIV, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, và tác động tâm thần. Đồng thời, cần khuyến khích việc sử dụng các biện pháp bảo vệ như bao cao su và PrEP (dự phòng trước phơi nhiễm) .
Theo WHO, các chương trình giáo dục nên được thiết kế đặc biệt cho cộng đồng MSM, với ngôn ngữ và phương pháp phù hợp để tiếp cận hiệu quả .
4.2. Can thiệp điều trị và hỗ trợ tâm lý
Những người nghiện chemsex cần được tiếp cận các dịch vụ điều trị nghiện chất và hỗ trợ tâm lý. Các chương trình điều trị cần tập trung vào cả việc cai nghiện và hỗ trợ tâm lý để giúp người tham gia vượt qua những cảm giác tiêu cực và xây dựng lại cuộc sống.
Một nghiên cứu của Lancet HIV cho thấy rằng liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) kết hợp với các chương trình hỗ trợ xã hội đã cho thấy hiệu quả trong việc giúp người nghiện chemsex phục hồi. Sự hỗ trợ từ cộng đồng cũng đóng vai trò quan trọng, giúp người tham gia cảm thấy được chấp nhận và không bị kỳ thị .
4.3. Các biện pháp phòng ngừa
Phòng ngừa chemsex cũng đòi hỏi sự tham gia của các cơ quan y tế và xã hội. Các chiến dịch nâng cao nhận thức, cung cấp dịch vụ xét nghiệm HIV/STIs miễn phí, và chương trình phát bao cao su, kim tiêm sạch là những biện pháp cần thiết để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.
Ngoài ra, theo BMJ, cần có những chính sách cụ thể để hỗ trợ cộng đồng MSM, bao gồm việc tạo ra môi trường an toàn, không kỳ thị, nơi họ có thể tiếp cận các dịch vụ y tế và xã hội mà không sợ bị phán xét .
Chemsex là một hiện tượng phức tạp và nguy hiểm, đặc biệt phổ biến trong cộng đồng MSM. Việc sử dụng các chất kích thích trong chemsex mang lại nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe, từ lây nhiễm HIV và STIs đến các vấn đề về tâm thần và nghiện chất. Để giảm thiểu những tác động tiêu cực của chemsex, cần có sự can thiệp mạnh mẽ từ các cơ quan y tế, xã hội, và cả cộng đồng. Giáo dục, hỗ trợ tâm lý và các chương trình điều trị là những yếu tố then chốt trong việc giúp người tham gia chemsex nhận thức được nguy cơ và tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần.
Nguồn tham khảo:
- Lancet HIV. “Chemsex among men who have sex with men: a cross-sectional analysis of HIV diagnoses.” Lancet HIV. 2023.
- BMJ. “Mental health issues in chemsex participants: a growing concern.” British Medical Journal (BMJ). 2024.
- WHO. “Substance use and sexual health: understanding chemsex in the MSM community.” World Health Organization. 2024.
- Lancet HIV. “Effectiveness of cognitive-behavioral therapy in treating chemsex addiction.” Lancet HIV. 2023.